Het kalfje

Het is niet meer bij te houden, te bevatten. Zoveel gebeurtenissen, indrukken, verplaatsingen, indrukwekkende en slaapverwekkende landschappen, drukke, gemoedelijke en verlaten steden, stadjes en dorpen, regen, hitte, stof, kou en stormachtige winden. Maar laat mij de draad oppakken in Salta, waar wij terecht zijn gekomen met een huurauto die op een bepaald moment weer moet worden afgeleverd in Mendoza, zo'n 1100 km zuidelijker.

Wegen en reizen in Argentinie
Allereerst moeten onder dit thema de voortreffelijke rijkunsten van Tjerk en Rob worden genoemd. Zonder ook maar een moment weg te dommelen (dat doen Peter, die zijn werk als navigator erg goed doet, en ik wel) zijn zij in staat bijna acht uur onafgebroken te rijden over tientallen kilometers lange kaarsrechte wegen in een woestijnachtige omgeving waar geen einde aan lijkt te komen, met slechts een enkele bus of vrachtwagen als tegenligger. Dat lijkt erg saai maar er is niets avontuurlijker en verrassender dan deze lange ritten. Op een bepaald moment moeten deze wegen grotere en kleinere bergketens doorkruisen. Dat levert een feest van fantastische en grillige rotspartijen op in groene, blauwe, rode en witte kleuren, nooit hetzelfde en steeds weer adembenemend mooi. Grote roofvogels cirkelen boven je hoofd en na iedere scherpe bocht is wel weer een nieuw fascinerend fotomoment te zien. Vaak meren in de verte in het dal. Over de lange rechte stukken met een topsnelheid van zo'n 120 km per uur, over de kronkelige wegen zo'n 30 km per uur. De rotsen hebben namen als Garganta del Diablo, Anfiteatro, Tres Cruces en El Sapo (zie woordenboek). En altijd weer grote rivierbeddingen, vaak droog soms een stroompje en lemen huisjes.
Maar dat is nog niet alles. Die lange rechte stukken zijn minstens even opwindend. Plotseling verschijnende diepe kuilen of verkeersdrempelachtige hobbels. Asfalt dat plotsklaps verandert in een kilometerslange stoffige onverharde weg, omleidingen omdat de weg weg is, waarschijnlijk weggeslagen door een ooit wild kolkende rivier, het doorwaden van gelukkig niet al te diepe rivierstromen (het is overal vreselijk droog, dus waar dat water opeens vandaan komt weet ik ook niet en Tjerk had er zo'n lol in dat hij er twee keer extra doorheen is gereden).
Droog en dor en toch ook weer niet. Verrassende flora met paarse, rode en gele papaverachtige bloemen. Dorre struiken en heel veel cactussen soms met witte bloemen. Onderweg temperaturen van meer dan 30 graden met verzengende zon tot 10 graden met regen. En dan het overstekende vee. Stel je voor, de kilometerslange rechte weg zonder enig ander verkeer, de huurauto met een vaartje van ongeveer 120 km/u voortrazend en opeens in de verte koeien of geiten of paarden of ezels of twee vossen of een onduidelijk buideldier die juist op dat moment zonodig de weg over moesten steken. Remmen en in verwondering toekijken en fotograferen. Vooral die ene keer dat de kudde koeien de verder volkomen verlaten weg overstak terwijl een kalfje de langs de weg getrokken witte streep niet dorste te passeren. De hele familie al aan de overkant en Peter op het punt om het kalfje al dragende te redden. Maar gelukkig bleken moeder koe en zusje kalf er nog aan te komen. Zonder aarzelen staken ook zij over waarna ons bange kalfje een aanloopje nam, vervolgens met enkele guitige kattesprongen over de witte streep sprong, even rende en weer met enkele kattesprongen de tweede witte streep nam, waarna het leed geleden was. We maken echt heel veel mee!
Ter afsluiting: we hebben geen idee hoe de voorrangsregels in de steden luiden. Waarschijnlijk het recht van de sterkste en snelste. Desondanks weinig ongelukken en nooit boze gezichten, soms wel een claxon.

Het eten
De kwaliteit van het eten en de obers blijft wisselend. Maar in de eerste plaats moet hier opgemerkt worden (en dat kan niet vaak genoeg) dat met wie je ook te maken hebt men aller- allervriendelijkst is, zowel op straat, als in de (heel weinige) bars en restaurants die we bezoeken, maar ook de taxichauffeurs, winkelbediendes, ambtenaren en medewerkers van toeristenbureaus, vaders en moeders met kinderen, enz. En we zien vrouwen die al lopend op straat of zittend op een terras hun koter de borst geven. Maar ik dwaal af. In Salta een vermakelijk misverstand: bij een kleine drukdoende ober voor- en hoofdgerechten besteld. Daarbij ook sla voor de vitaminen. Op de vraag van de ober of de sla voor 'todos' was bestemd knikten wij instemmend. Hij bleef echter aandringen, steeds weer todos roepend en met zijn armbewegingen de hele tafel omvattend. Daarna gaf hij het op, ons met menige vraagtekens achterlatend. Na enige tijd kwam hij terug met een collega die het Engels enigszins machtig was en die ons vroeg of wij de entradas tegelijk met het hoofdgerecht wilden hebben. Hiermee was het misverstand opgelost. In Mendoza in een klein restaurant een lunch louter bestaande uit sla. Sla lekker en eigenaar bleek een Siciliaan te zijn, die acteur was geweest in Parijs, vrijwilliger in het Italiaanse leger, van vrouwen houdt en nu al zo'n 10 jaar dit restaurant runt. Verder nog gegeten in La Rioja, Mendoza, Tucuman, Cafayate. Ik herinner me vooral de heerlijke wijnen die uit deze streken komen. Tot nu toe heb ik de grote hompen vlees kunnen vermijden door kip en vis te eten. Mijn reisgenoten doen wat dat betreft ook hun best, maar een enkele keer zie ik toch wel vermakelijk grote porties op de borden verschijnen.

Steden, stadjes en dorpjes
Salta, La Rioja, Tucuman, Jujuy, Cafayate, Purmamarca, Tilcara, Humahuaca, Catamarca, Mendoza. Prachtige namen met de belofte van een ander ons onbekend leven. Niet alles is even boeiend, maar het is toch iedere keer opwindend om in een onbekende nederzetting te eten, te slapen, koffie te drinken of bierwijntje achterover te slaan. Hier vooral indianen die er al eeuwen lang wonen, daar een zeer gemengde bevolking, blonde en donkere mensen, gemengd bloed, van Italiaanse, Spaanse, Duitse afkomst. In de namen zie je de zeer gemengde bevolking van Argentinie terug. De opbouw en infrastructuur van de steden en stadjes is vaak hetzelfde, genummerde blokken van gebouwen die door rechte straten van elkaar zijn gescheiden. Vaak zijn deze steden in dezelfde tijd opgebouwd vanwege de aardbevingen die in de eeuw(en) daarvoor hun verwoestende uitwerking hebben gehad alsmede door enkele koloniale oorlogen die in de 19e eeuw zowel bevolking als hun woonomgeving hebben geteisterd.
Voor zover in deze korte tijd mogelijk heb ik alle steden en stadjes met veel plezier beleefd. Vaak niet langer dan enkele uren, een avondmaaltijd, ontbijt en een goede nachtrust. Salta nogal toeristisch en een feeststraat met restaurants, disco en veel folklore. Iets te 'Volendamachtig'. Mooie kathedraal die helaas niet toegankelijk was. In Cafayate huurden we twee zogenaamde cabanas, twee huisjes en vlak bij het centrum. Een mooi open stadje met mooie huizen en prachtige bloemrijke tuinen. Duidelijk wat welvarender dan gemiddeld met een wasserij die in een mum van tijd voor ongeveer 10 euro al onze was heeft gedaan. Mendoza: twee keer geweest en wat mij betreft een stad (twee keer zoveel inwoners als Amsterdam) die ik steeds meer ben gaan waarderen. Levendig, veel terrassen, aangenaam warm klimaat, mooie pleinen. In La Rioja ben ik te kort geweest om iets zinnigs over te kunnen zagen. Bij aankomst regen en een temperatuur onder de 15 graden. Van Tucuman en Catamarca zeer vage herinneringen. Misschien ten onrechte niet meer aandacht aan gegeven. Zie hierna voor de nog niet besproken stadjes/dorpjes.

Via uitgestoken wijsvingers richting Bolivia
Vanuit Salta met de auto eerst naar Jujuy. De weg er naar toe weer eens adembenemend mooi: een smalle weg slingerend door rijk van vegetatie voorziene bergen, meertjes en rotspartijen. Wat een rijk land is Argentinie toch, denk ik maar weer eens. Jujuy blijkt een rustig, open stadje te zijn zonder echte bezienswaardigheden maar aangenaam om te toeven. Vandaar uit verder naar het noorden. Wederom bergen, kaal, een zeer brede rivierbedding, rotspartijen, kleuren die je nergens anders ziet. Als ik dit opschrijf besef ik mij dat ik dit al eens eerder heb opgeschreven, maar dan betrof het een ander deel van onze reis. En toch is het weer geheel nieuw, opnieuw adembenemend, eigenlijk niet te beschrijven. Overal cactussen die, als je er lang naar kijkt, overkomen als handen met een uitgestoken wijsvinger: jij vreemdeling, kijk naar onze natuur en cultuur met respect! Langs de hele weg lemen en uit steen opgetrokken huizen. Fikse dorpen en zelfs kleine stadjes waar het warmer is dan 30 graden, waar nogal wat rugzaktoeristen rondlopen en waar een sfeer heerst van rust en aanpassing aan de omgeving. Overjarige hippies, maar verder louter indianen die er leven van de toeristen en van wat de bevloeide aarde oplevert. En dit alles omgeven door prachtige bergen die tot zo'n 4000 meter hoog zijn in de directe omgeving en verderop de 5000 meter passeren. Ons laatste dorp voor terugkeer was Humahuaca: op een hoogte van 3000 meter een dorpspleintje met folkloristische muziek uit de boxen van een winkeltje, enkele rondhangende indianen en hippies en de rust van de siesta. En dan te bedenken dat wij inmiddels de Steenbokskeerkring waren gepasseerd, voor ons nuchtere Hollanders toch een emotionele belevenis. En de verse empenadas met een glas heerlijk koele Torrentes in Purmamarca (of Tilcara, ik weet het niet meer) zal ik ook nooit vergeten.

Epiloogje
Gisteren rond 9 uur 's avonds aangekomen in Puerto Iguazu met het vliegtuig vanuit Mendoza met tussenlanding in Salta. Tropische buien en het gevoel dat wij ons bevinden in de (sub)tropische kassen van Artis. Hotel met zwembad, tropische vegetatie, rode straten vanwege de rode aarde en zeer zeer toeristisch. Nu even een rustdag om dit stukje te schrijven. De volgende verslaggever mag, indien daartoe geinspireerd, iets schrijven over het hotel, de ontvangst en de Italiaanse keuken.
Ten slotte: we eten en drinken echt heel gezond, vanochtend voor het eerst met Deet ingesmeerd en nu is het tijd voor een siesta.

Erik.

Verstuurd vanaf mijn iPad